Παγκόσμια Ημέρα Υγείας

07/04/2011

Η 7^η Απριλίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) ως Παγκόσμια Ημέρα Υγείας και αφιερώνεται κάθε χρόνο σε κάποιο θέμα σχετικό με την υγεία. Το θέμα στο οποίο εστιάζεται ο εορτασμός της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας είναι η Μικροβιακή αντοχή, δηλαδή η παρατηρούμενη τάση αύξησης της ανθεκτικότητας πολλών μικροβίων και παθογόνων μικροοργανισμών στη δράση αντιβιοτικών και άλλων αντιμικροβιακών/ αντιϊικών φαρμάκων και οι αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό το φαινόμενο στη δημόσια υγεία.

Το σύνθημα της φετινής Ημέρας είναι «Ανθεκτικότητα Μικροβίων στα Φάρμακα:Απουσία δράσης σήμερα- Αδυναμία θεραπείας αύριο»

Με τη υιοθέτηση του θέματος ο Π.Ο.Υ. θέλει να επισημάνει το πρόβλημα αυτό το οποίο γίνεται ολοένα σοβαρότερο και απαιτεί επείγουσες και συντονισμένες προσπάθειες προκειμένου να μην επιστρέψουμε στην εποχή πριν την ανακάλυψη των αντιβιοτικών:

Η Μικροβιακή αντοχή και η παγκόσμια διάσταση της

Ζούμε σε μία εποχή κατά την οποία εξαρτόμαστε από τα αντιβιοτικά καθώς και από άλλα φάρμακα κατά των μικροβίων, προκειμένου να θεραπεύσουμε καταστάσεις οι οποίες πριν από κάποιες δεκαετίες, ή ακόμα και μερικά έτη στην περίπτωση του ΗIV/ AIDS, θα είχαν αποδειχθεί μοιραίες. Όταν εμφανίζεται η Μικροβιακή αντοχή- επίσης γνωστή ως φαρμακευτική αντοχή- τα φάρμακα αυτά καθίστανται αναποτελεσματικά. Με την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2011, ο Π.Ο.Υ. καλεί για εντατική παγκόσμια δέσμευση έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η δράση των φαρμάκων αυτών και για τις μελλοντικές γενιές. Η μικροβιακή αντοχή- το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας 2011- μέσω της παγκόσμιας διάδοσης της απειλεί τη συνεχιζόμενη αποτελεσματικότητα πολλών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα για να θεραπεύσουν μεταδοτικά νοσήματα.

Κατά την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2011, ο Π.Ο.Υ. θα ζητήσει από τις κυβερνήσεις και τους εταίρους να εφαρμόζουν τις πολιτικές και πρακτικές που απαιτούνται προκειμένου να αποτραπεί και να αντιμετωπιστεί η εμφάνιση νέων ανθεκτικών στελεχών καθώς όμως και ο περιορισμός των ήδη υπαρχόντων.

Τι είναι η μικροβιακή αντοχή;

Η μικροβιακή αντοχή- επίσης γνωστή και ως φαρμακευτική αντοχή- εμφανίζεται όταν μικροοργανισμοί όπως βακτηρίδια, ιοί, μύκητες και παράσιτα μεταλλάσσονται κατά τρόπον ώστε τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των λοιμώξεων από αυτούς να καθίστανται αναποτελεσματικά. Όταν οι μικροοργανισμοί γίνονται ανθεκτικοί στα περισσότερα αντιμικροβιακά σκευάσματα, αναφέρονται συχνά ως υπερμικρόβια (superbugs). Αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία, αφού μία ανθεκτική λοίμωξη μπορεί να σκοτώσει, να μεταδοθεί και να προκαλέσει τεράστιο πλήγμα σε άτομα και κοινωνία.

Η μικροβιακή αντοχή διευκολύνεται από τη μη ορθή χρήση των φαρμάκων, για παράδειγμα όταν λαμβάνονται δόσεις φαρμάκων μικρότερες από τις συνιστώμενες ή όταν δεν ολοκληρώνεται μία θεραπεία που έχει συνταγογραφηθεί. Τα κακής ποιότητας φάρμακα, τα σφάλματα στις συνταγογραφήσεις, η ελλιπής πρόληψη και ο ελλιπής έλεγχος των λοιμώξεων συμβάλουν επίσης στην ανάπτυξη και διάδοση της φαρμακευτικής αντοχής. Η έλλειψη δέσμευσης από πλευράς κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων, η ελλιπής επιτήρηση καθώς και ένα οπλοστάσιο με εργαλεία για διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη το οποίο συνεχώς αποδυναμώνεται αποτελούν και αυτά εμπόδιο στον έλεγχο της φαρμακευτικής αντοχής»

Τo ελληνικό δίκτυο μελέτης μικροβιακής αντοχής

Το Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει εγκαταστήσει και συντονίζει ένα δίκτυο συνεχούς παρακολούθησης και ανάλυσης της μικροβιακής αντοχής στα ελληνικά νοσοκομεία.

Το Δίκτυο αυτό, αποτελεί επίσημο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας και ειδικότερα του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛ) και λειτουργεί υπό την εποπτεία της Επιστημονικής Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων του ΚΕΕΛ. Το Δίκτυο βασίζεται στην συλλογή και ανάλυση των δεδομένων ρουτίνας των μικροβιολογικών εργαστηρίων και χρησιμοποιεί προς τούτο το λογισμικό σύστημα WHONET που διανέμεται από το Συνεργαζόμενο Κέντρο Μελέτης της Μικροβιακής Αντοχής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των ΗΠΑ.

Οι στόχοι του Δικτύου είναι:

1. Η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας σε θέματα Ελέγχου Ποιότητας των δοκιμασιών ευαισθησίας. 2. Η ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας ως προς τα βασικά προβλήματα αντοχής που απασχολούν κάθε νοσοκομείο. 3. Η συγκριτική μελέτη των προβλημάτων αυτών. 4. Η συμβολή στη συνολική μελέτη του προβλήματος της αντοχής στη χώρα μας.

Η πρώτη εμπειρία μας – στο Πανεπιστήμιο αλλά και στα νοσοκομεία -- από τη λειτουργία του δικτύου είναι σαφώς θετική και θεωρείται ότι η γενίκευσή του θα αλλάξει ριζικά το τοπίο στον τομέα της μελέτης της επιδημιολογίας της αντοχής στη χώρα μας.

ΚΕΕΛΠΝΟ

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας, το ΚΕΕΛΠΝΟ και η ΕΣΔΥ διοργανώνουν Ημερίδα στο Νέο Αμφιθέατρο της ΕΣΔΥ την Πέμπτη 7 Απριλίου, ώρα 09.30 - 14.30.

Στόχος αυτής της εκδήλωσης είναι:

1. Να παρουσιάσει τα πλέον πρόσφατα δεδομένα για την έκταση του προβλήματος και ειδικότερα των δεδομένα του Προγράμματος «Προκρούστης», που συντονίζεται από το ΚΕΕΛΠΝΟ.
2. Να αναδείξει πως η μικροβιακή αντοχή και οι νοσοκομειακές λοιμώξεις διαπλέκονται με διοικητικές και οικονομικές παραμέτρους του στην χώρα μας.
3. Να επισημάνει τον ρόλο των ΜΜΕ στην Δημόσια Υγεία και ειδικότερα στο πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής και των νοσοκομειακών λοιμώξεων.

Επίσης στην εκδήλωση αυτή, ακολουθώντας τον σχετικό άξονα-προτεραιότητα του ΠΟΥ, θα παρουσιαστεί κείμενο «διακήρυξης πολιτικής δέσμευσης» για την αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού προβλήματος της Δημόσιας Υγείας, με στόχο να συζητηθεί και να υπογραφεί από όλους τους φορείς που κινούνται στον γενικότερο χώρο της υγείας σε μια συμβολική πράξη αναγνώρισης του προβλήματος.