Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας
25/04/2012
Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας.
Τι είναι η ελονοσία (μαλάρια)
Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία. Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται μαλάρια [malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας)] από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον 'κακό αέρα' κοντά στα έλη . Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο.
Επιδημιολογία
Η μαλάρια είναι ενδημική στις τροπικές και υπο-τροπικές ζώνες της Γης, π.χ. στη Κεντρική και Νότια Αμερική, Ωκεανία, Νοτιοανατολική Ασία και Μέση Ανατολή. Η δε υπο-Σαχάριος Αφρική κυριολεκτικά μαστίζεται από τη νόσο.
Η ελονοσία δεν είναι πλέον ενδημική στην Ελλάδα. Η κατά το παρελθόν χρήση δραστικών εντομοκτόνων και η εκτέλεση μεγάλων τεχνικών έργων (π.χ. η αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας) συνέβαλαν στην πλήρη εξάλειψη της νόσου από την Ελλάδα.
Τα μικρά παιδιά είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα στη νόσο. Οι δε έγκυες γυναίκες είναι εξαιρετικά ευάλωτες στη μαλάρια που προκαλείται από το P. falciparum γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερα ποσοστά θνητότητας για τις γυναίκες καθαυτές και σε αύξηση των θνησιγενών και λιποβαρών παιδιών που γεννιούνται από αυτές
Το 2010, περίπου 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι - σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού - διέτρεχαν τον κίνδυνο της ελονοσίας. Κάθε χρόνο, έχουμε περίπου 216 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας και κατ 'εκτίμηση 655.000 θανάτους, ένα συγκλονιστικό νούμερο. Οι άνθρωποι που ζουν στις φτωχότερες χώρες είναι προφανώς πιο ευάλωτοι στην ελονοσία.
Η Παγκόσμια Ημέρα
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας - η οποία συστήθηκε από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας κατά την 60η σύνοδό της τον Μάιο του 2007 - είναι μια ημέρα για την αναγνώριση της παγκόσμιας προσπάθειας για τον αποτελεσματικό έλεγχο της ελονοσίας, της πιο παλιάς καταγεγραμμένης ασθένειας της ανθρωπότητας .
Είναι επίσης μια ευκαιρία:
Για τις χώρες στις πληγείσες περιοχές: ώστε να μάθουν από τις εμπειρίες τους και να αλληλο-υποστηριχθούν.
Για τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα : ώστε να μεταγράψουν την επιστημονική τους πρόοδο σ τους εμπειρογνώμονες και το ευρύ κοινό.
Για τους διεθνείς εταίρους, εταιρείες και ιδρύματα: ώστε να παρουσιάσουν τις προσπάθειές τους και να προβληματιστούν σχετικά με το πώς να αναβαθμίσουν τις πρακτικές που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Ελονοσίας 2012 σηματοδοτεί μια αποφασιστική καμπή στην ιστορία του έλεγχο της ελονοσίας. Το αν ο χάρτης της ελονοσίας θα συρρικνωθεί, όπως έχει γίνει κατά την τελευταία δεκαετία, ή όχι, εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τους πόρους που θα επενδυθούν στο πλαίσιο των προσπαθειών ελέγχου κατά τα επόμενα έτη.
Οι επενδύσεις για τον έλεγχο της ελονοσίας έχουν δημιουργήσει μια άνευ προηγουμένου δυναμική και υπήρξαν εξαιρετικά αποδοτικές τα τελευταία χρόνια. Στην Αφρική, οι θάνατοι από ελονοσία έχουν μειωθεί κατά ένα τρίτο την τελευταία δεκαετία. Έξω από την Αφρική, στις 35 από τις 53 χώρες που πλήττονται από την ελονοσία τα περιστατικά έχουν μειωθεί στο μισό κατά την ίδια χρονική περίοδο. Σε χώρες όπου η πρόσβαση σε παρεμβάσεις ελέγχου της ελονοσίας έχει βελτιωθεί σημαντικά, τα συνολικά ποσοστά παιδικής θνησιμότητας μειώθηκαν κατά περίπου 20%.
Ωστόσο, τα οφέλη αυτά μπορεί να αντιστραφούν αν η αντιμετώπιση της ελονοσίας δεν παραμείνει μια προτεραιότητα για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων. Παρά το τρέχον οικονομικό κλίμα, η αναπτυξιακή βοήθεια πρέπει να συνεχίσει να ρέει προς τα εθνικά προγράμματα ελέγχου της ελονοσίας για να διασφαλιστεί η ευρεία πρόσβαση του πληθυσμού σε σωτήριες και αποδοτικές παρεμβάσεις. Η μακροχρόνια επιτυχία θα εξαρτηθεί επίσης από την επένδυση στην έρευνα για την καταπολέμηση νέων απειλών όπως είναι τα ανθεκτικά παράσιτα.
Η υποστήριξη των προσπαθειών ελέγχου της ελονοσίας είναι μια επένδυση στην ανάπτυξη. Η συνεχής επένδυση στον έλεγχο της ελονοσίας θα σημάνει πως σε χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία χώρες οι θάνατοι θα μπορούσαν να είναι σχεδόν μηδενικοί μέχρι το 2015. Η προσπάθεια επίτευξης των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας αφορά ιδιαίτερα στην βελτίωση της επιβίωσης των παιδιών, στην υγεία των μητέρων τους, την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και την επέκταση της πρόσβασης στην εκπαίδευση.
Ιστορικό
Από το 2002, η EΕ έχει επενδύσει περίπου 180 εκατομμύρια ευρώ στην έρευνα της ελονοσίας μέσα από τα προγράμματα- πλαίσια της ΕΕ για την έρευνα (ΠΠ6, 2002-2006, and ΠΠ7, 2007-2013).
Η Ε.Ε συνεισφέρει επίσης στη Σύμπραξη ευρωπαϊκών και αναπτυσσόμενων χωρών για τις κλινικές δοκιμές (EDCTP) η οποία στοχεύει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων ή εξελιγμένων φαρμάκων, εμβολίων και μικροβιοκτόνων κατά του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης. Αφού συνεστήθη το 2003, αυτή η επιτυχής και εξελισσόμενη ευρωπαϊκή και αφρικανική συνεργασία εστιάζεται σε κλινικές δοκιμές καθώς και στη δημιουργία ικανοτήτων στην υποσαχάρια Αφρική. Μέχρι τώρα, 10 κλινικές δοκιμές για την ελονοσία, ύψους 69 εκατομμυρίων ευρώ, έχουν χρηματοδοτηθεί υπό την EDCTP με 35 εκατομμύρια ευρώ από την Ε.Ε.
