Εισήγηση Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο Συνέδριο “Shaping the Future of Healthcare in Greece” με τίτλο : “A New Health Policy for Greece”
23/06/2011Εισήγηση Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο Συνέδριο “Shaping the Future of Healthcare in Greece” με τίτλο : “A New Health Policy for Greece”
Κυρίες και κύριοι, ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση, να είμαι εδώ σήμερα και να απευθύνω έναν λόγο σχετικό με την υγεία, σε πάρα πολύ σχετικούς με το θέμα ανθρώπους, γενικότερα σε ανθρώπους σχετικούς με την οικονομική πορεία του τόπου.
Κυρίες και κύριοι, δεν πρωτοτυπώ ούτε είμαι ένας ομιλητής Υπουργός που λόγω της κρίσης μιλάει έναν λόγο αυτοτελή για την Ελλάδα και μόνο για την Ελλάδα. Συμμετέχω ως Υπουργός Υγείας της Ελλάδας, δηλαδή ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σ’ ένα ευρωπαϊκό και σ’ έναν διεθνή διάλογο, σ’ έναν διάλογο ο οποίος έχει τίτλο: «Πώς να διατηρήσουμε τα δημόσια συστήματα υγείας και την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σ’ αυτά σε καιρό οικονομικής κρίσης».
Διαθέτω πια μετά από 10 μήνες στο Υπουργείο επαρκή διεθνή εμπειρία, για να παραπέμψω το ακροατήριο σ’ έναν διάλογο, επαναλαμβάνω, διεθνή αλλά και ευρωπαϊκό, που έχει τον τίτλο που σας προανέφερα. Είτε είναι ο ΟΟΣΑ είτε είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση είτε είναι Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, είτε είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όλοι συζητούν και συζητάμε το θέμα που σας είπα.
Η Ελλάδα συζητά μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, με τις ιδιαιτερότητες της οικονομικής της κρίσης. Η Ελλάδα συζητά όπως και οι άλλοι, αλλά έχει και δικά της αυτοτελή θέματα.
Σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, λοιπόν, κάνουν αυτό που κάνουμε κι εμείς, επιτέλους κάνουμε κι εμείς: Συζητάνε τα θέματα της υγείας, αλλά πια όπως και τα θέματα τα Ασφαλιστικά, και τα θέματα της υγείας, επαναλαμβάνω, πια, και με τις δημοσιονομικές τους όψεις.
Η αύξηση της τεχνολογίας, η άνοδος της τεχνολογίας, η εξέλιξη στον τομέα αυτό, δημιουργεί προβλήματα οικονομικού κόστους, προβλήματα οικονομικού κόστους που μεγεθύνονται σ’ όλο τον κόσμο με τη λεγόμενη μη αναγκαία χρήση εξετάσεων, φαρμάκων, ακόμη-ακόμη και ιατρικών πράξεων. Δυο συντελεστές ανόδου του κόστους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα φαινόμενα αυτά τα νιώθουμε και στην Ελλάδα. Το δεύτερο, τη μη αναγκαία ιατρική παρέμβαση και τη μη αναγκαία φαρμακευτική παρέμβαση, τη νιώσαμε στον παροξυσμό της τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα έχει ανάγκη να σκεφτεί όπως και οι άλλοι αφ’ ενός, αλλά και αφ’ ετέρου έχει ανάγκη να σκεφτεί τις δικές της ιδιαιτερότητες, τις δικές της αρνητικές ιδιαιτερότητες και να τις άρει αυτές τις ιδιαιτερότητες.
Χρόνος, όπως ο Καθηγητής και αγαπητός φίλος κ. Κυριόπουλος επεσήμανε, δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε και χρήμα. Αντιθέτως, ενώ δεν υπάρχει χρόνος, υπάρχει ανάγκη να γίνουν όλες οι αλλαγές γρήγορα και να εξοικονομηθεί χρήμα, για να επιστραφεί στον Έλληνα φορολογούμενο. Και μετά από ένα, ή δύο, ή τρία χρόνια, αν χρειαστεί να χρηματοδοτήσουμε συγκεκριμένες πολιτικές υγείας, ας ζητήσουμε από τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Οικονομικών της χώρας να ξαναδούμε το θέμα.
Προς το παρόν αλλάζουμε τις δομές του συστήματος και μαζεύουμε πίσω τα χρήματα που δίνονται χωρίς να είναι χρήσιμα, από τον Έλληνα φορολογούμενο προς το σύστημα.
Κυρίες και κύριοι, δεν μπορώ να αποφύγω τον κανόνα να ξεκινήσω από τη δημοσιονομική όψη της υγείας. Ούτε μπορώ ούτε θέλω. Δεν σας μιλάει ένας γιατρός, σας μιλάει ένας νομικός και σας καταθέτει τις απόψεις και τη μέθοδό του.
Συμφώνησα στο πλαίσιο του Υπουργικού Συμβουλίου το Δεκέμβριο να επιστρέψω στον Έλληνα φορολογούμενο 1.350.000.000 ευρώ το 2011. Και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην το κάνω. Καμία. Συμφώνησα σ’ αυτές τις περικοπές.
Για να καταλάβουν όσοι δεν είναι Έλληνες, ή όσοι δεν έχουν την εμπειρία, η Ελλάδα δαπανά για τη δημόσια και την ιδιωτική της υγεία, 10% του ΑΕΠ της. Τα νοσοκομεία, οι δαπάνες των σχετικών Υπουργείων, τα χρήματα των Ασφαλιστικών Ταμείων, η ιδιωτική ασφάλιση και η τσέπη του φορολογούμενου που ασθενεί και χρειάζεται να βάλει το χέρι του στην τσέπη, όλο αυτό ήταν το 2009, 10% του ΑΕΠ, όσο και οι ΗΠΑ και η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και άλλες τέσσερις χώρες στον πλανήτη.
Είμαστε οι ακριβότεροι. Χωρίς τα χρήματα αυτά του φορολογούμενου να πιάνουν τόπο, αφού ο πολίτης δεν εισπράττει αντίστοιχες με τα χρήματά του υπηρεσίες υγείας. Άρα, είναι μια επιβεβλημένη ενέργεια, έπρεπε να έχει γίνει πριν την οικονομική κρίση, να μαζέψουμε πίσω τα χρήματα που σπαταλώνται, τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων.
Και το κάνουμε τώρα, το κάνουμε αργά, το κάνουμε επειδή η χώρα μαστίζεται από την οικονομική κρίση. Υπήρξαν αποτελέσματα στο συμμάζεμα αυτό το 2010, υπάρχουν οι ριζοσπαστικές πολιτικές του 2011. Ως προς αυτό, κυρίες και κύριοι, ο ομιλών είναι αμετακίνητος. Ο ίδιος μπορεί ν’ αποχωρήσει ανά πάσα στιγμή, ούτε ένα ευρώ λιγότερο από τα δηλωθέντα το Δεκέμβριο στη Βουλή των Ελλήνων δεν πρόκειται να είναι το τελικό μας αποτέλεσμα.
Θα επιστρέψουμε στους Έλληνες και τις Ελληνίδες 1.350.000.000 ευρώ συν 100 εκατομμύρια ευρώ που δεχτήκαμε να προσθέσουμε στ πρόγραμμά μας λόγω του ότι όλοι πρέπει το 2011 να καλύψουμε τα διαφαινόμενα ελλείμματα του προϋπολογισμού του 2011. Τα ξέρετε, να μην επαναλαμβάνω.
Έχουμε επίσης με πολύ δραστικό τρόπο συμμετάσχει στο μεσοπρόθεσμο, που σ’ αυτό στηρίζει η χώρα την ένταξή της στο «καταφύγιο» 2012-2015, που είναι και η τελευταία ευκαιρία της χώρας ν’ αλλάξει. Η ένταξή μας όπως αγωνιζόμαστε να επιτύχουμε αυτές τις μέρες, στο νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό χρηματοδότησής μας, συνιστά και την ευκαιρία μας στα 3 χρόνια να έχουμε αλλάξει 100%. Να έχουμε γίνει απολύτως ανταγωνιστικοί, να μπορέσουμε ν’ αντιμετωπίσουμε όχι τις διεθνείς αγορές του δανεισμού μόνο, αυτό είναι το επιστέγασμα, αλλά να μπορούμε να έχουμε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, διαφορετική ριζοσπαστικά αλλαγμένη και επιτελική κρατική μηχανή, γιατί η αλλαγή του κράτους και η μείωση του δημόσιου τομέα είναι ο ύψιστος εθνικός στόχος για την πατρίδα αυτή τη στιγμή και να μη γελιόμαστε, όποιος δεν τα βλέπει αυτά δεν βλέπει την αλήθεια.
Κι όποιος δεν βλέπει την αλήθεια δεν μπορεί να είναι χρήσιμος. Ο τεράστιος, αναποτελεσματικός, γραφειοκρατικός δημόσιος τομέας και στην υγεία και συνολικά, είναι το φρένο για την ανάπτυξη και ο καλός αγωγός της σπατάλης.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, κάνουμε τώρα έναν αγώνα δρόμου για να γίνουν σε λίγους μήνες όσα δεν έγιναν τις προηγούμενες δύο δεκαετίες. Η δημοσιονομική όψη του Υπουργείου του οποίου έχω την τιμή να ηγούμαι, είναι αυτή που σας ανέφερα. Η καθημερινότητά της είναι ένα μεγάλο θέμα.
Εγώ με μεγάλη ικανοποίηση σας ανακοινώνω ότι το πρώτο πεντάμηνο του 2011 κύλησε 100% μέσα στις προβλέψεις του προϋπολογισμού, θα καλύψουμε στο ακέραιο το 1.350.000.000, θα πετύχουμε συν 100 εκατομμύρια ευρώ ακόμη και απ’ ό, τι φαίνεται, αλλά δεν θέλω να καταθέσω την αισιοδοξία μου εδώ, απ’ ό, τι φαίνεται θα πάμε και λίγο παραπάνω.
Πώς γίνονται αυτά: Οι τρόποι που επιλέγουμε είναι τρόποι νόμιμοι, αλλά αρκετές φορές έχουν μια δόση βίας στην ανάπτυξή τους. Το λέω αυτό και το υπογραμμίζω διότι, όταν πρέπει σε 10 μήνες να κάνεις ό, τι δεν έχει γίνει σε δυο δεκαετίες, πρέπει να πας γρήγορα. Και πολλές φορές υπάρχει ένα έλλειμμα ανάλυσης, εξήγησης από την πλευρά μας, το αναγνωρίζουμε, είναι όμως αναγκαίο κακό, προσπαθούμε να το καλύψουμε με τη διαρκή μας παρουσία στη Βουλή, με τη διαρκή επαφή με τους Βουλευτές όλων των κομμάτων, με τη διαρκή αναφορά μας στις πολιτικές μας στα Μέσα Ενημέρωσης.
Όμως, η αλήθεια είναι πως για αρκετά θέματα θα χρειαζόμασταν περισσότερο χρόνο. Τι να κάνουμε όμως; Οι ανάγκες είναι αδυσώπητες. Κι όποιος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτή την ανάγκη για ταχύτητα, για να τη στρέψει εναντίον μας, μπορεί να κάνει καλό το δημαγωγικό του εαυτό, στην πατρίδα καλό δεν κάνει.
Τούτου δοθέντος, της αδυναμίας τούτης δοθείσας, προχωράμε. Πέραν των δημοσιονομικών αυτών αναγκών, ποιες διαρθρωτικές αλλαγές επιχειρούμε να κάνουμε; Γιατί παλεύουμε πέραν των εθνικών λογαριασμών στον τομέα του Υπουργείου Υγείας; Πώς εκμεταλλευόμαστε-αξιοποιούμε αυτό τον κρίσιμο χρόνο, ώστε από την πλευρά του δικού μας φορέα, του Υπουργείου Υγείας, να βγούμε το 2014 έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσουμε τις εξελίξεις, έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες της νέας Ελλάδας;
Κατ' αρχάς, κυρίες και κύριοι, στη μέθοδό μας, αξιοποιούμε το επιστημονικό στοιχείο, το θεωρούμε τεκμήριο. Ο ομιλήσας πριν από λίγο Καθηγητής, ο κ. Κυριόπουλος, με τον υγειονομικό χάρτη της χώρας που μας παρέδωσε και τον οποίο βελτιώνει και ολοκληρώνει τώρα που μιλάμε, έχει συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στο να συνειδητοποιήσουμε, αυτό είναι ένα πολιτικό θέμα, πόσες χιλιάδες δομών διαθέτει η Ελλάδα στο χώρο της υγείας.
Θα άξιζε αντί της ομιλίας μου, δεν ξέρω αν το κάνατε κ. Κυριόπουλε, θα άξιζε για το διεθνές ακροατήριο και για συγκριτικούς λόγους, αλλά και για λόγους συνειδητοποίησης της πηγής μιας κακοδαιμονίας στην οποία είμαστε βουτηγμένοι, θα άξιζε να σας δείξει ο κ. Κυριόπουλος τις δομές υγείας που διαθέτει η Ελλάδα από νομό σε νομό.
Εμείς με έκπληξη και μετά με συντριβή αντιληφθήκαμε τι πληρώνουμε ετησίως για να μην το έχουμε. Και πάνω εκεί, δομήθηκε κι ένας λόγος πολιτικός πολύ ισχυρός τον οποίο προσπαθούμε να αρθρώσουμε απέναντι σ’ όποιον αντιμάχεται τις διαρθρωτικές αλλαγές και τη δημοσιονομική προσαρμογή.
Κυρίες και κύριοι, σας μιλά ένας άνθρωπος που έχει πεισθεί γι’ αυτό που κάνει και το κάνει με πάθος και θα το φέρει και εις πέρας σε ό, τι αφορά τη στοχοθεσία που σας ανέφερα και για να είμαστε και καλά, σε ό, τι αφορά στη στοχοθεσία που θα σας αναφέρω. Τι ανάγκες διαρθρωτικών αλλαγών, λοιπόν, υπάρχουν αυτή τη στιγμή; Δεκάδες.
Δεν θα σας κουράσω, δεν προλαβαίνω ούτε είστε υποχρεωμένοι να συγκρατείτε λεπτομέρειες ούτε και σας χρειάζονται. Όμως, τέσσερα βασικά πράγματα, τέσσερις βασικούς εκ των στόχων μας, πρέπει να τους πούμε. Ο πρώτος σχετίζεται με τη λεγόμενη ηλεκτρονική υγεία, τη ψηφιακή υγεία. Η Ελλάδα πληρώνει επί 20 και πλέον χρόνια προγράμματα ψηφιοποίησης και δεν έχει. Δεν θέλω να πω γιατί, πάντως δεν έχει.
Κάναμε έναν αγώνα δρόμου έως και το Μάρτιο του 2011 από το Σεπτέμβριο και επιτύχαμε στο 80% των νοσοκομείων, η δουλειά να γίνεται σε ό, τι αφορά τα λογιστήριά τους, με λογιστικό διπλογραφικό σύστημα και σε ό, τι αφορά την κίνηση από τις αποθήκες προς τα λογιστήρια και από τα λογιστήρια γενικά προς την Οικονομική Διεύθυνση του Υπουργείου, να γίνεται με τρόπο ψηφιοποιημένο.
Το έχουμε επιτύχει. Υπάρχει πρόβλημα, γιατί όλο αυτό το σύστημα δεν μπορεί ν’ αναχθεί όλο μαζί στις 7 Υγειονομικές Περιφέρειες και από εκεί στο Υπουργείο Υγείας. Αυτή την ανάγκη θα την καλύψουμε στη συνέχεια.
Όμως, για να μπορέσουμε να διοικήσουμε τα 131 νοσοκομεία συν τα 5 νοσοκομεία του ΙΚΑ, του Ασφαλιστικού αυτού Ταμείου που πέρασαν από την 1η Ιουνίου στο ΕΣΥ, αυτό γιατί δεν έγινε επί 75 χρόνια δεν κατάλαβα, αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, στο χώρο του Πανεπιστημίου, από το χώρο της Ιατρικής. Δεν το κατάλαβα, γιατί επί 75 χρόνια αυτό δεν έχει γίνει.
Αντιλαμβάνομαι και ως Υπουργός Εργασίας πριν από λίγο και ως Υπουργός Υγείας τώρα, ότι η απομόνωση αυτών των νοσοκομείων στο χώρο του ΙΚΑ, παρόξυνε τη χωρίς λόγο κατανάλωσή του σε υλικά και σε φάρμακα. Και σε κακοδιοίκηση. Όχι ότι το ΕΣΥ είναι ο παράδεισος της καλής Διοίκησης. Όχι. Αλλά διοικείται εν πάση περιπτώσει καλύτερα απ’ ό, τι αυτά τα πέντε νοσοκομεία. Αυτά περάσανε, 1η Ιουνίου. Έχει γίνει αυτό, δεν είναι να γίνει. 131 και 5, άρα 136. Και τα 4 sui generis. Πανεπιστημιακά νοσοκομεία, τα τρία συν το «Ερρίκος Ντυνάν», πάμε στα 139. Πληρώνουμε γι’ αυτά.
Αυτά τα 139 νοσοκομεία μέσα από το σύστημα το ψηφιακό του esy.net , από την 1η Απριλίου ενημερώνουν το Υπουργείο Υγείας για όλες τις βασικές λειτουργίες που σχετίζονται με την οικονομία. Και έτσι, κυρίες και κύριοι, έχουμε πια την εικόνα που σας προανέφερα, ότι είμαστε κοντά στο να ξεπεράσουμε κατά πολύ τους στόχους που έχουμε βάλει για το 2011. 139 νοσοκομεία είναι ανεβασμένα στο ίδιο όχημα και παρακολουθούνται από το Υπουργείο Υγείας.
Μας κόστισε αυτό 15.000 ευρώ. Γιατί ακούω για κάποια προγράμματα με Παρατηρητήρια που κοστίζουν μισό εκατομμύριο ευρώ και δεν το καταλαβαίνω. Εμάς αυτό μας κόστισε 15.000 ευρώ και πάει μια χαρά.
Η δυνατότητα, λοιπόν, να διοικήσεις ψηφιακά είναι ο πρώτος στόχος που πηγαίνει όχι όπως θα θέλαμε, αλλά πηγαίνει αρκετά καλά.
Κλείνω τη στοχοθεσία αυτή μ’ έναν τίτλο: Σαφώς και δεν μπορείς να διοικήσεις κάτι που δε μπορείς να μετρήσεις. Εμείς μετράμε και γι’ αυτό αποπειρώμεθα και να διοικήσουμε με τρόπο καλύτερο.
Δεύτερος στόχος, κοινός σ’ εμάς και στον κ. Κουτρουμάνη και στο Υπουργείο δηλαδή Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης: Να ρίξουμε κατά 1.300.000.000 πιο κάτω από πέρυσι, τη φαρμακευτική δαπάνη των Ασφαλιστικών Ταμείων.
Κυρίες και κύριοι, ήταν 2.400.000.000 το 2004 και έφτασε το 2009 να είναι 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Εδώ υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, αλλά υπάρχει και μια τάση, πρέπει να είμαστε δίκαιοι, από το 1984 κάθε χρονιά επί όλων των κυβερνήσεων η φαρμακευτική δαπάνη να αυξάνεται.
Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς. Είναι λάθος να κοιτάμε μόνο την προηγούμενη κυβέρνηση. Υπήρχε μια τάση ετήσιας αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα. Αλλά υπήρχε κι ένας απρόσεκτος παροξυσμός ειδικά το 2008 και 2009. Πρέπει, λοιπόν, να ξαναφέρουμε τα πράγματα στο 2004.
Η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης ανήλθε κοντά στα 750-800 εκατομμύρια για το 2010 και θα προσθέσουμε σ’ αυτή τη μείωση άλλο 1.300.000.000 το 2011. Γι’ αυτό το λόγο έχουμε εξοπλιστεί και νομοθετικά και μάλιστα πρόσφατα και θα το παλέψουμε ως εκεί που δεν παίρνει. Έχουμε συνεργασία με τη βιομηχανία. Δεν έχουμε πόλεμο και υπονόμευση.
Περάσαμε δύσκολες ώρες αλλά υπάρχει κατανόηση. Τουλάχιστον πριν από 15-20 μέρες περίπου που συναντήθηκα με τις πολυεθνικές στο πλαίσιο του σχετικού κοινωνικού διαλόγου αλλά και με τις εταιρείες τις ελληνικές, υπήρχαν πεδία συγκλίσεων. Δεν συμφωνούμε παντού, αλλά εν πάση περιπτώσει φαίνεται ότι δεν θα υπάρξει πόλεμος γιατί υπάρχει κατανόηση του τι ακριβώς χρειάζεται η πατρίδα και υπάρχει και κατανόηση ότι χάθηκαν πολλά λεφτά τα προηγούμενα χρόνια και αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Η αλματώδης κίνηση στον τομέα αυτόν, σχετίζεται πέραν της καλής μας διαθέσεως και των επιμέρους πολιτικών που αφορούν τις τιμές, με τη συνταγογράφηση και τη σχετική κατανάλωση, άρα το εργαλείο της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης που θα είναι καθολικό, Ταμεία, Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας είναι το απαραίτητο εργαλείο για να προχωρήσει ο σχετικός διαγωνισμός μετά από συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και από παρακολούθηση και των σκέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Γιατί τη ρώτησα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν βγάλουμε διαγωνισμό. Ρώτησα πώς μπορώ να πάω για να μην έχω προβλήματα τα οποία θα είναι προβλήματα νομιμότητας υποτίθεται, αλλά θα είναι κατ’ ουσίαν από το ντύσιμο της διαμαρτυρίας για την τιμολογιακή μας πολιτική προς τα ελληνικά Δικαστήριο και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για να μην έχω πρόβλημα ρώτησα κατ’ ευθείαν τη σχετική Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πήρα την απάντηση και πατάμε πάρα πολύ γερά, δεν νοιαζόμαστε για διάφορες αιτιάσεις που λογικό είναι να υπάρξουν από τους ενδιαφερόμενους για θέματα νομιμότητας από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου.
Ο διαγωνισμός θα βγει, ελπίζω οι εταιρείες να μην επιδοθούν σε άγονο αγώνα η μία εναντίον της άλλης εκμεταλλευόμενες και τις αγκυλώσεις του δικαστικού μας συστήματος και να μην πάμε πολύ μακριά. Εμείς ελπίζουμε, θέλουμε, πασχίζουμε, θα το παλέψουμε, στις αρχές του 2012 να έχουμε καθολικό σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Αυτό είναι το δεύτερο θέμα.
Τ’ άλλα δύο σας τα ανέφερε ο Καθηγητής, ο κ. Κυριόπουλος κι εγώ θα τ’ αναφέρω επιγραμματικά γιατί δεν μιλώ σε απολύτως εξειδικευμένο ακροατήριο.
Κυρίες και κύριοι, προσπαθήσαμε το Φεβρουάριο και το Μάρτιο ν’ ανοίξουμε για πρώτη φορά στη χώρα μετά την καθιέρωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας το 1983, μια πολύ παλιά θεματολογία, αυτή που σχετίζεται με την πρωτοβάθμια υγεία στον τόπο. Ομολογώ πως δεν έχουμε ακόμη εξειδικεύσει το μείζον θέμα του οικογενειακού γιατρού, αλλά επειδή μου έλεγαν ότι «ή θα κάνεις ενιαία πρωτοβάθμια υγεία καθολική, πλήρη, τέλεια, ή μην την ξεκινάς», δεν είναι αυτή η μέθοδος του ομιλούντος, εγώ πάω με τη λογική του τι μπορώ να κάνω τώρα.
Δεν είναι σωστό να περιμένεις να κάνεις κάτι ολοκληρωμένα αύριο όταν η χώρα σου χρειάζεται γρήγορες κινήσεις τώρα. Κάναμε τον Ενιαίο Οργανισμός Παροχής Πρωτοβάθμιας Υγείας, στεγάζεται μαζί μας πια, το συμφωνήσαμε χθες, στο κτίριο του Υπουργείου Υγείας στο Μαρούσι, δώσαμε τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους, ειδικά στους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στους γιατρούς της επιλογής τους, αρκεί αυτοί να έχουν μια σύμβαση με τα υπόλοιπα Ταμεία, ανοίξαμε δηλαδή τη βεντάλια πάρα πολύ, οι ουρές μειώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό, δεν εξαλείφθηκαν αλλά μειώθηκαν, δεν υπάρχουν πια οι καθυστερήσεις των δυο μηνών απ’ όσο ενημερώνομαι από τον κ. Κουτρουμάνη.
Πήγαν να μας πουν ότι το Μάρτιο είχαμε αύξηση φαρμακευτικής δαπάνης διότι λέει είχαμε αύξηση συνταγογράφησης. Πήγαν να μας κάνουν ένα επιχείρημα, έναν αγώνα που δίνουμε εναντίον ενός στόχου που πρέπει να είναι κοινός με όλους. Το ότι παράνομα συνταγογραφούνται φάρμακα χωρίς να τα χρειάζεται ο ασθενής, δεν είναι επιχείρημα για κανέναν. Κανένας δεν μπορεί να το μεταχειριστεί. Πρέπει να το σπάσουμε αυτό το κύκλωμα. Πρέπει να το εξαλείψουμε, να το εξαφανίσουμε.
Όλες οι χώρες έχουν τη λεγόμενη μη χρήσιμη και μη απαραίτητη αγωγή. Αλλά εμείς παραέχουμε. Και πρέπει να τελειώνουμε μ’ αυτό. Είδαμε, λοιπόν, το Μάρτιο μια άνοδο της φαρμακευτικής δαπάνης, σωστό, στο ΙΚΑ, αλλά τον Απρίλιο και το Μάιο επακολούθησε κατήφορος της φαρμακευτικής δαπάνης.
Συνεπώς, οι Κασσάνδρες που είπαν ότι το να εξυπηρετήσουμε τον κόσμο μας κοστίζει παραπάνω από τα χρήματα που έχουμε, δεν επαληθεύτηκαν. Με τους γιατρούς, είτε του ΙΚΑ είτε τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, είμαστε σε συνεργασία, θα λύσουμε όλα μας τα προβλήματα, σε καιρό κρίσης όλοι μιλάμε τη γλώσσα της λογικής και το ενιαίο αυτό σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας θ’ αρχίσει να λειτουργεί το φθινόπωρο και θα περιμένει και τον οικογενειακό του γιατρό για να είναι πλήρες.
Κυρίες και κύριοι, τώρα που μιλάμε, αυτές τις μέρες, ολοκληρώνεται κι ένα θεσμικό εγχείρημα πολύ σοβαρό, που είναι η συνένωση των δυνάμεων, επαναλαμβάνω, η συνένωση των δυνάμεων του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Δε θέλω να σας κουράζω, θέλω όμως να σας πω, το ανέφερε ο κ. Κυριόπουλος στην εισαγωγή του, ότι έχουμε αναλογικά υπερβολικά μεγάλο αριθμό δομών και αυτές οι δομές επειδή είναι τόσο πολλές δε μπορούν να εξυπηρετηθούν από πλευράς προσωπικού. Σταματάμε τη ζήτηση σε ό, τι αφορά το ιατρικό προσωπικό, ενώνοντας τις δυνάμεις μας.
Σημειώνω δε ότι διαθέτουμε διπλάσιου γιατρούς απ’ ό, τι ο μέσος όρος των κρατών μελών του ΟΟΣΑ, ενώ διαθέτουμε υποτριπλάσιο αριθμό νοσηλευτών. Περίεργη κατάσταση, που αξιολογείται από τον ΟΟΣΑ ως κατάσταση περίεργη-παράδοξη και μοναδική. Εμείς, λοιπόν, ενώνοντας δυνάμεις μειώνουμε τη ζήτηση σε προσωπικό. Σημειώστε ότι πρέπει να εξορθολογήσουμε γλυκά όμως, σιγά-σιγά και την ένταξη του ιατρικού προσωπικού στα νοσοκομεία.
Δεν μπορεί να έχουμε νησιά όπου δεν πάει κανένας γιατρός. Δεν μπορεί να μη πηγαίνει κανένας γιατρός στο Μεσολόγγι. Να έχουμε 4 άγονες θέσεις σε προκήρυξη στο Μεσολόγγι, με τη γέφυρα του Ρίου – Αντιρρίου που ενώνει την Πάτρα και την Αχαΐα με την Αιτωλοακαρνανία.
Δεν μπορεί να έχουμε μηδέν υποψηφιότητες, ενώ να είναι πληθωρικές όλες οι προκηρύξεις που γίνονται στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα, στο Ηράκλειο της Κρήτης, στην Πάτρα. Κάτι συμβαίνει εδώ. Πρέπει, λοιπόν, εδώ να βάλουμε μια τελεία στην πρόσληψη ιατρικού προσωπικού και θα τη βάλουμε σιγά - σιγά, τη βάζουμε ήδη, αλλά πρέπει να βοηθήσουμε το νοσηλευτικό προσωπικό να κάνει τη δουλειά του, γιατί αγωνίζεται κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες.
Ωστόσο, όλες οι δυνάμεις μας σε γιατρούς, σε νοσηλευτές, σε διοικητικούς υπαλλήλους, σε τεχνικό προσωπικό, πρέπει να ενωθούν.
Ξεκίνησε ο διάλογος την 1η Απριλίου και είχα ανακοινώσει ότι την 1η Ιουλίου ο Υπουργός και οι Υφυπουργοί του Υπουργείου, μόνο αυτοί, προς αποφυγή αναστατώσεων από διαρροές, θα ανακοινώσουμε τα αποτελέσματα.
Χθες, λοιπόν, είχαμε την προτελευταία μας μελέτη έτοιμη, μελέτη του Υπουργείου. Ο κ. Κυριόπουλος βοήθησε, ο κ. Λιαρόπουλος βοήθησε, η επιστήμη δηλαδή βοήθησε, αλλά τις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνουν οι πολιτικοί.
Εμείς, λοιπόν, αποφασίσαμε και είμαστε στο τελευταίο 10ήμερο του σχετικού ενδοϋπουργικού πια και ενδοσυστημικού διαλόγου. Από 1.900 κλινικές στα νοσοκομεία περνάμε στις 1.600 και από 131 συν 8 όπως σας είπα, 139 νοσοκομεία και 139 Διοικήσεις, περνάμε στις 80 Διοικήσεις.
Και χθες είχαμε μια συνάντηση με τους υπευθύνους των υγειονομικών περιοχών και είπα «Προσπαθήστε και λίγο ακόμη. Προσπαθήστε και λίγο ακόμη αυτό το δεκαήμερο που μας μένει». Αναφέρω τα ελάχιστα.
Την 1η Ιουλίου θα ανακοινώσουμε τις σχετικές αποφάσεις και την 15η Ιουλίου θα καταθέσουμε στη Βουλή το σχετικό νομοθέτημα. Οι πράξεις θα υπογράφονται η μια μετά την άλλη, τις ετοιμάζουμε ήδη.
Υπολογίζουμε ότι το νέο διοικητικό σύστημα του ΕΣΥ θα έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέσα στο τρέχον έτος. Η οικονομική του συνιστώσα, αν θα αποδώσει αυτό, που θα αποδώσει, θα αποδώσει 150 εκ. €, είναι ενταγμένη στο μεσοπρόθεσμο.
Θα ήθελα να αναγνωρίσετε στο Υπουργείο Υγείας ότι τα δικά του δημοσιονομικά μεγέθη είναι ενταγμένα στο μεσοπρόθεσμο και κατά κάτι στο πρόγραμμα της οικονομικής επίτευξης των στόχων μας για το 2011, χωρίς κοινωνικούς κλυδωνισμούς, χωρίς πολιτικές αντιπαραθέσεις μείζονος βαθμού. Αυτό για μένα λέει ότι οι βασικές πολιτικές δυνάμεις του τόπου δεν ταυτίζονται, αλλά δεν είναι και μακριά.
Και αν παρακολουθεί κανείς την πορεία της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, θα αντιληφθεί ότι τα δυο μεγάλα κόμματα της χώρας μας μπορεί να διαφωνούν σε αρκετά στα κοινωνικά θέματα και ειδικά στα θέματα της υγείας, μπορεί να μη ταυτίζονται, αλλά συζητούν σε μια ευπρεπή βάση. Κι αυτό ίσως κι εμείς ως ηγεσία συμβάλαμε στο να επιτευχθεί με τον διαλλακτικό μας πολιτικό λόγο, αλλά αναγνωρίζουμε στην αξιωματική αντιπολίτευση συμπεριφορά υπεύθυνης; πολιτικής δύναμης στα θέματα της υγείας.
Κυρίες και κύριοι, κλείνω με το εξής. Αν με ρωτάγανε μετά από 10 μήνες σε αυτό το Υπουργείο τι βασικό έχω να πω πέραν αυτών, θα έλεγα το εξής. Όταν συναλλάσσεσαι με τον Επίτροπο Υγείας και μιλάς μαζί του επί πολλή ώρα, όταν έχεις χρόνο εσύ και αυτός, όταν μιλάς εκτός Συμβουλίου Υπουργών με συναδέλφους από τη Δανία, από τη Γαλλία, από τη Γερμανία οπωσδήποτε, όταν μιλάς στα διεθνή fora, αντιλαμβάνεσαι ότι οι Υπουργοί Υγείας δεν είναι Υπουργοί νοσοκομείων. Μόνο στην Ελλάδα συμβαίνει αυτό.
Μόνο στην Ελλάδα λένε «η υγεία δεν πάει καλά γιατί ένα νοσοκομείο σήμερα έκρυβε τα υλικά του». Και είναι πολύ χαρακτηριστικές οι ανακοινώσεις που θα κάνω την Πέμπτη για το θέμα αυτό. Την Πέμπτη, μεθαύριο. Αποτέλεσμα έρευνας στην Αθήνα σε ορισμένα νοσοκομεία που έχουν υλικά κα τα κρύβουν για να κάνουν καινούριες προμήθειες, τώρα.
Κυρίες και κύριοι, εκπλήττεσαι να ακούς ότι οι άνθρωποι που ηγούνται στα Υπουργεία Υγείας των προηγμένων χωρών, ασχολούνται με τα νοσοκομεία οπωσδήποτε, αλλά δεν ασχολούνται μόνο με τα νοσοκομεία ούτε ασχολούνται κυρίως με τα νοσοκομεία. Ασχολούνται εφαρμόζοντας πολιτικές δημόσιας υγείας να μην αρρωστήσει ο κόσμος τους, οι πολίτες τους.
Έγινε στη Μόσχα ένα forum στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας - ήμασταν 90 Υπουργοί και 170 αντιπροσωπείες - για τις μη μεταδιδόμενες ασθένειες που μαστίζουν τον προηγμένο κόσμο. Ο καρκίνος, ο διαβήτης, τα προβλήματα της ψυχικής υγείας, τα αναπνευστικά προβλήματα, τα καρδιακά, αγγειοκαρδιακά.
Αυτά είναι τα θέματα των Υπουργών Υγείας, πώς δεν θα αρρωστήσουν οι πολίτες τους από αυτά. Πώς δεν θα εμπλακούν οι άνθρωποι στις περιπέτειες από αυτές τις ασθένειες. Και σε τελευταία ανάλυση, πώς και τα Υπουργεία Υγείας θα κάνουν καλύτερους προϋπολογισμούς προλαμβάνοντας τις ασθένειες και μη θεραπεύοντας τις ασθένειες.
Και τα όπλα που μεταχειρίζονται - κι εμείς σιγά - σιγά θα πάμε εκεί, αλλά πρέπει να σπάσουμε τα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας που δεν ακούει στα θέματα αυτά - τα όπλα που μετέρχονται, τα μέσα που μετέρχονται δεν είναι ιατρικά. Είναι οι παρακλινικές εξετάσεις σε τελευταία ανάλυση. Να προλάβεις εξεταζόμενος.
Τα βασικά τους όπλα, που θέλουμε να τα κάνουμε και βασικά όπλα της ελληνικής κοινωνίας, είναι η διατροφή, που εμείς πρέπει να την εισαγάγουμε σε μια χώρα που έχει μεσογειακή διατροφή ως πλεονέκτημα της γεωργίας της. Τα όπλα είναι η άθληση και προσπαθούμε στο Υπουργείο κατ' αρχάς αυτό να το καταλάβουν τα στελέχη μας για να αλλάξουν και το δικό τους τρόπο.
Δεν μπορείς να μιλάς για την παχυσαρκία ως καλό αγωγό του καρκίνου και να αυξάνεις κατ’ έτος κατά 10 κιλά το βάρος σου. Ποιον θα πείσεις; Χρειάζεται μέσα και πολιτική πειθώ να αντιληφθεί ο άλλος ότι αυτό είναι πολιτική δημόσιας υγείας. Η πολιτική για το κάπνισμα, η πολιτική για τον περιορισμό της χρήσης του αλκοόλ. Δεν θα πω και για την πολιτική για την καταπολέμηση του άγχους, γιατί αυτό στη φάση που περνάμε δεν νικιέται.
Οι μείζονες πολιτικές υγείας όπως αυτές εξειδικεύονται με αντικαρκινικές εκστρατείες, με την εκστρατεία για το κάπνισμα, τώρα με πολιτικές στο χώρο της άθλησης, όχι του αθλητισμού, της άθλησης, την προαγωγή επιτέλους του πλεονεκτήματος μας, της διατροφής, στα νοσοκομεία μας.
Δεν έχει ποτέ ένα δικό μας νοσοκομείο δει το θέμα και έτσι. Και θα το ξεκινήσουμε από την Κρήτη αυτό. Η διατροφή που παρέχει ένα δημόσιο νοσοκομείο να είναι ταυτόχρονα και μια πολιτική στο χώρο της δημόσιας υγείας. Επιτέλους, κυρίες και κύριοι.
Θέλουμε γρήγορα να τελειώνουμε με τα πρώτα που σας προανέφερα, τα εκ καθυστερήσεως θέματα της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης στον τομέα της υγείας, για να ασχοληθούμε σε πρώτο πρόσωπο η πολιτική ηγεσία και κατά κύριο λόγο με την προστασία της υγείας του πολίτη όχι με την περίθαλψη του ασθενούς και μόνο με αυτή.
Είναι μια κατεύθυνση που επιβάλει τις δημοσιονομικές προσαρμογές και τις διαρθρωτικές αλλαγές να τις έχουμε εξαντλήσει και στην εφαρμογή τους μέχρι τη λήξη του μεσοπροθέσμου το 2014.
Κυρίες και κύριοι, είμαστε μια ομάδα στο Υπουργείο Υγείας πεισμένη γι' αυτό που κάνουμε, είμαστε ανυποχώρητοι σε ότι αφορά τη στοχοθεσία μας αυτή, έχουμε θα τις έλεγα ορισμένες φορές και ιδανικές συνθήκες πολιτικού διαλόγου, έχουμε τη συγκατάθεση του κόσμου στην πάλη μας, στον αγώνα μας, δεν έχουμε τον κόσμο απέναντι. Οι πολίτες είναι μαζί μας. Και αυτό μας το δείχνουν με πολλές μεθόδους και με πολλούς τρόπους.
Και οι τρόποι με τους οποίους μας το δείχνουν είναι τρόποι ενθάρρυνσης μας να συνεχίσουμε. Γιατί και τα οργανωμένα συμφέροντα είναι πολλά. Όχι τόσο δύστροπα όσο θα πίστευε κανείς, προσαρμόζονται.
Γιατί, κυρίες και κύριοι, είναι λάθος να θεωρούν κάποιοι το χώρο της; υγείας προνομιακό χώρο της διαφθοράς. Δεν είναι. Είναι στην Ελλάδα προνομιακός χώρος της κακοδιοίκησης. Και εξ αυτού του λόγου κέρδισε πόντους αυτή η διαφθορά. Είναι ψέμα να λέμε ότι ο χώρος της υγείας είναι εξ ορισμού διεφθαρμένος. Είναι λάθος. Κακοδιοικήθηκε. Και όταν κακοδιοικείται, δίνει τόπο και σε άλλα πράγματα.
Για να σας δώσω ένα παράδειγμα και με αυτό να κλείσω, μέχρι να διοικήσουμε εμείς το Υπουργείο αυτό, αναφέρομαι στον προκάτοχο μου και σε μένα, ξέρετε το Υπουργείο Υγείας δεν πλήρωνε ποτέ. Ούτε τα νοσοκομεία πληρώνανε. Τα νοσοκομεία προμηθεύονταν, υλικά κυρίως, και δεν τα πλήρωνε κανένας. Τα πλήρωνε το Υπουργείο Οικονομικών ανά 5ετία, ή 6ετία, με ρυθμίσεις.
Αντιλαμβάνεστε ότι ένας προμηθευτής που επί 5 χρόνια δεν παίρνει ούτε 1 ευρώ ενώ πληρώνει προσωπικό, υλικά, φόρο μισθωτών υπηρεσιών, ΦΠΑ, επιτόκια στις Τράπεζες και φόρο εισοδήματος στο τέλος, πόσο υπερτιμολογούσε για να καλύψει την 5ετία της καθυστέρησης και υπερτιμολογώντας για να το κάνει αυτό και τι άλλες διακριτικές ευχέρειες είχε.
Τώρα πληρώνουμε κανονικά, με καθυστερήσεις που αφορούν το 2010, όχι που αφορούν το 2007 και το 2006 και το 2005. Και κατά τη διάρκεια της χρονιάς και με παρέμβαση νομοθετική που κάναμε τώρα, θα εξαντλήσουμε όλο το 2010 και θα έχουμε εξαντλήσει και ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του 2011.
Η απόλυτη ευθυγράμμιση των πληρωμών σε πραγματικούς χρόνους, που φαίνεται ότι το 2012 θα είναι γεγονός, σημαίνει και την άρση κάθε προσχήματος για την επιβολή του νόμου σε όποιον τον παραβιάζει στο θέμα των προμηθειών. Είμαστε σε αυτή την πορεία, κυρίες και κύριοι, και εύχομαι να πετύχουμε.
Ευχαριστώ.
