Ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών για το Εθνικό Σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης κατά της COVID-19, από την Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου και τον Γ.Γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους

14/02/2022

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Καλησπέρα σας από το Υπουργείο Υγείας. Ξεκινά η ενημέρωση για το Εθνικό Σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης κατά της νόσου Covid-19 από την Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου και τον Γενικό Γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους.

Κυρία Θεοδωρίδου, έχετε το λόγο.

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Ευχαριστώ. Καλησπέρα σας. Τα θέματα που επικρατούν στην επιστημονική ιατρική αρθρογραφία, αλλά συγκεντρώνουν και το ενδιαφέρον του κοινού, επικεντρώνονται κυρίως σε δύο θέματα. Στην παραλλαγή «Όμικρον», όπως και στην ενδεχόμενη χορήγηση 4ης δόσης κατά του κορονοϊού.

Σχετικά με την παραλλαγή «Όμικρον», ζούμε ουσιαστικά σε μία περίοδο που οι γνώσεις, όπως και σε όλα, συνεχώς μεταβάλλονται. Τα βασικά χαρακτηριστικά της παραλλαγής «Όμικρον», όπως γνωρίζουμε είναι η αυξημένη μεταδοτικότητα, η ανοσολογική διαφυγή, δηλαδή το ότι ξεφεύγει ο ιός από τα προστατευτικά αντισώματα, όπως και η αυξημένη δυνατότητα του ιού για επαναλοιμώξεις.

Σε πρόσφατη επιστολή που δημοσιεύεται στο New England General of Medicine, παρουσιάζονται δεδομένα προστασίας έναντι της «Όμικρον» μετά από προηγηθείσα λοίμωξη, μετά δηλαδή από νόσηση.

Ως επαναλοίμωξη να πούμε ότι ορίζεται η λοίμωξη η οποία επιβεβαιώνεται με εργαστηριακή μέθοδο, με PCR και συμβαίνει τουλάχιστον 3 μήνες μετά την πρώτη λοίμωξη. Αυτό για διαχωρισμό από την χρονίζουσα λοίμωξη ή την υποτροπή λοίμωξης από Covid.

Η μελέτη έγινε με δεδομένα από την Εθνική Βάση Δεδομένων του Κατάρ και συνοπτικά βρέθηκε ότι η φυσική νόσηση από τα στελέχη «Άλφα», «Βήτα» και «Δέλτα» προσέφερε ισχυρή προστασία έναντι του στελέχους «Όμικρον» σε ποσοστό 90%.

Αντίθετα, η προστασία από τη φυσική νόσηση με «Όμικρον», ήταν 60%. Επομένως, η φυσική νόσηση- και για τις περιπτώσεις των επαναλοιμώξεων- προστατεύει από το να μπει κανείς στο νοσοκομείο ή να νοσήσει σοβαρά, ανεξάρτητα από τις μεταλλάξεις.

Αξίζει, όμως, να αναφερθεί ότι η φυσική προστασία δεν είναι ίδια για όλα τα άτομα. Υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να την τροποποιούν, όπως η ηλικία, η βαρύτητα της κλινικής νόσου ή και υποκείμενα νοσήματα.

Αυτό σας δίνει και μία ερμηνεία γιατί η Εθνική Επιτροπή κατά καιρούς έχει τροποποιήσει τις συστάσεις εμβολιασμού σε σχέση με την φυσική λοίμωξη.

Προ ημερών, δημοσιεύτηκε η μελέτη από το Ισραήλ, που αφορά τη χορήγηση της τέταρτης δόσης εμβολίου SARS-CοV-2 με mRNA εμβόλιο 4 μήνες μετά τη χορήγηση της τρίτης δόσης σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών.

Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα της μελέτης, η τέταρτη δόση διπλασιάζει την αντίσταση στη λοίμωξη με την παραλλαγή «Όμικρον» και τριπλασιάζει την προστασία έναντι των εισαγωγών στο νοσοκομείο.

Ας θυμηθούμε όμως ότι από πολλές άλλες μελέτες υποστηρίζεται ότι η τρίτη δόση προσφέρει μακρά προστασία κυρίως μέσω των Β και Τ-λεμφοκυττάρων, της λεγόμενης κυτταρικής ανοσίας, που μπορεί να αντιμετωπίσει την «Όμικρον», παρά τη μείωση των αντισωμάτων.

Επίσης, η τρίτη δόση φαίνεται ότι αποκαθιστά τα επίπεδα των αντισωμάτων και διευρύνει την προστασία έναντι και άλλων παραλλαγών. Από όλους τονίζεται ότι ο κύριος στόχος των εμβολιασμών είναι η προστασία από τη σοβαρή νόσο, όπως έχει διαμορφωθεί το τοπίο μέχρι σήμερα με τα εμβόλια και την εξέλιξη των ιών.

Υπενθυμίζω τη δήλωση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11 Ιανουαρίου, με ανάλογο μήνυμα και από άλλους διεθνείς φορείς, όπως το ECDC, που λέει ότι η στρατηγική χορήγησης αναμνηστικών δόσεων με βάση τη σύνθεση του αρχικού στελέχους του ιού, δεν είναι και η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του προβλήματος.

Υπάρχει ομοφωνία ότι απαιτείται παρασκευή νέων εμβολίων με ιδιότητες ευρύτερης προστασίας έναντι και νέων μεταλλάξεων. Είναι ένας στόχος εξαιρετικά δυσχερής με την δυναμική της εξέλιξης των ιών.

Επομένως, παραμένει η ισχυρή σύσταση για εμβολιασμό με τρίτη δόση. Η τέταρτη δόση επιφυλάσσεται για τις ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι οι ανοσοκατεσταλμένοι.

Δυο ημέρες μέσα στο μήνα που διανύουμε, το Φεβρουάριο, η 4η Φεβρουαρίου και η 15η Φεβρουαρίου είναι αφιερωμένες, όπως γνωρίζετε, στην καταπολέμηση το καρκίνου. Η 15η για τον παιδικό καρκίνο μάλιστα.

Τα άτομα με καρκίνο, σύμφωνα με τις συστάσεις της εκστρατείας των εμβολιασμών κατά της Covid της χώρας μας, με προτεραιοποίηση εντάχθηκαν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου για εμβολιασμό λόγω και της γνωστής επικινδυνότητας της λοίμωξης από Covid των ατόμων με καρκίνο.

Ο κίνδυνος στα άτομα με καρκίνο είναι τριπλάσιος από ότι στα υγιή άτομα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα άτομα με καρκίνο δεν είχαν περιληφθεί στις κλινικές μελέτες που είχαν γίνει για τα εμβόλια και επομένως τα δεδομένα ασφάλειας για τους εμβολιασμούς είναι δεδομένα που συλλέγονται σε πραγματικό χρόνο.

Το Εθνικό Δίκτυο των Ηνωμένων Πολιτειών που εδράζει στην Πενσυλβανία και συνεργάζονται 31 Κέντρα, που αντιμετωπίζουν άτομα με καρκίνο, παρουσίασε δεδομένα σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες σε άτομα που εμβολιάστηκαν με mRNA εμβόλια κατά την περίοδο που έχει περάσει.

Οι ασθενείς ήταν περίπου 1753. Το 92% ήταν άτομα με συμπαγή καρκίνο και ένα 7,5% ήταν άτομα με καρκίνο του αιμοποιητικού συστήματος.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες, που παρουσίασαν τα άτομα με καρκίνο, ήταν ανάλογες με όλων των άλλων ατόμων. Δηλαδή ήπιες τοπικές αντιδράσεις στο σημείο του εμβολιασμού και από πλευράς συστηματικών εκδηλώσεων οι πιο συνήθεις ήταν οι μυαλγίες, η κόπωση και η κεφαλαλγία.

Δεν παρουσιάστηκε, δηλαδή, κάποια ιδιαίτερη ανεπιθύμητη ενέργεια σε άτομα τα οποία, όπως γνωρίζουμε, παίρνουνε και ειδικές θεραπευτικές αγωγές.

Το μήνυμα αυτό είναι εξαιρετικά αισιόδοξο και τονίζουν οι συγγραφείς ότι αυτό πρέπει να επικοινωνηθεί, να ενημερωθεί ο κόσμος, διότι και από τους ασθενείς που παρακολουθούν, ένα 10% δεν προσήλθε να εμβολιαστεί από φόβο. Επομένως, η κατάλληλη ενημέρωση μπορεί σημαντικά να βοηθήσει να υπερβούν τα άτομα αυτά τον φόβο και να εμβολιαστούν για κάτι που πραγματικά θα τα προστατεύσει από ένα ορατό κίνδυνο.

Θα ήθελα να τελειώσω με μια δημοσίευση που έγινε στο Jama από δυο ακαδημαϊκά κέντρα της Βοστώνης και αφορά τον εμβολιασμό των εγκύων.

Στην μελέτη αυτή, εμβολιάστηκαν έγκυοι μεταξύ της 20ης και 32ης εβδομάδας κύησης και συγκρίθηκαν με εγκύους, οι οποίες δεν είχαν εμβολιαστεί, αλλά είχαν νοσήσει από κορονοϊό.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης; Ανιχνεύθηκαν αντισώματα στο αίμα των νεογνών και στην ηλικία των 2 μηνών αλλά και στην ηλικία των 6 μηνών σε ποσοστό 58% στην ομάδα των εγκύων που είχαν εμβολιαστεί.

Αντίθετα, στην ομάδα των εγκύων που δεν είχαν εμβολιαστεί, αλλά είχαν έρθει σε επαφή με τον ιό, είχαν την λοίμωξη, το ποσοστό των αντισωμάτων στην ηλικία των 6 μηνών ήταν της τάξεως του 8%.

Δηλαδή, εδώ, η φυσική νόσηση ήταν υποδεέστερη ως προς την προστασία σε σχέση με τον εμβολιασμό.

Είναι και αυτό ένα αισιόδοξο μήνυμα ότι ο εμβολιασμός των εγκύων μπορεί να προστατεύσει με την μεταφορά των αντισωμάτων που γίνονται από την έγκυο προς το παιδί, θα προσέθετα και με τον θηλασμό, να προστατεύσει όχι μόνο την έγκυο, αλλά και το παιδί, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ξέρουμε ότι είναι πολύ κρίσιμη σχετικά με το θέμα των λοιμώξεων. Ευχαριστώ.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Σας ευχαριστούμε πολύ κυρία Θεοδωρίδου. Το λόγο έχει ο κύριος Θεμιστοκλέους.

Μ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ: Καλησπέρα και από μένα. Ξεπεράσαμε τα 19.840.000 εμβολιασμούς, περισσότεροι από 7.815.000 συμπολίτες μας έχουν εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 74,4% του γενικού πληθυσμού και 84,1% του ενήλικου πληθυσμού.

Ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους πολίτες που εμβολιάστηκαν με τουλάχιστον μία δόση, είναι 74,2% του γενικού πληθυσμού και 85,2% του ενήλικου πληθυσμού.

Περισσότεροι από 7.440.000 συμπολίτες μας έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 70,8% επί του γενικούς πληθυσμού και 80% επί του ενήλικου πληθυσμού.

Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους ολοκληρωμένους εμβολιασμούς είναι 70,7% του γενικού πληθυσμού και 81,9% του ενήλικου πληθυσμού.

Σε σχέση με τα αριθμητικά στοιχεία της αναμνηστικής δόσης, τη στιγμή αυτή οι δικαιούχοι είναι 5.825.000, ποσοστό 77,8% των ολοκληρωμένων εμβολιασμών.

Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί 5.160.000 εμβολιασμοί, ποσοστό 88,5% των δικαιούχων και ακόμη 120.000 συμπολίτες μας έχουν προγραμματίσει το ραντεβού τους, ποσοστό 2,1% συνολικά δηλαδή το 90,6%.

Από τα 4.800.000 συμπολιτών μας, που έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους 7 μήνες με τα διδοσικά και 3 μήνες με το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson, εμβολιάστηκε με την αναμνηστική δόση ποσοστό που είναι 93,2%, δηλαδή 4.473.000 συμπολίτες μας και μόνο ένα 6,8% δεν έχει πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα την αναμνηστική δόση.

Σε σχέση με το εμβόλιο Novavax, όπως έχω ήδη ανακοινώσει στις προηγούμενες ενημερώσεις, η χώρα μας θα παραλάβει τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο 474.000 δόσεις.

Η πρώτη παράδοση αναμένεται την επόμενη εβδομάδα, 168.000 δόσεις. Δεν είχαμε όμως και σήμερα που μιλήσαμε, επιβεβαιωμένη ημερομηνία της επόμενης εβδομάδας, θα είναι την επόμενη εβδομάδα, αλλά δεν μας επιβεβαίωσαν τη μέρα, και έτσι δεν θα ανεβάσουμε ακόμα τα ραντεβού μέχρι να έχουμε την επιβεβαίωση της παράδοσης από την εταιρεία.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Σας ευχαριστούμε πολύ κύριε Θεμιστοκλέους. Να περάσουμε σε κάποιες ερωτήσεις.

Δ. ΒΛΕΠΑΚΗ: Καλησπέρα σας. Όσοι έχουν νοσήσει 2η φορά, δεν μπορούν να βγάλουν πιστοποιητικό νόσησης, εφόσον δεν έχουν εμβολιαστεί στο μεσοδιάστημα και δεν μπορούν και να εμβολιαστούν μέχρι να περάσει ένα χρονικό διάστημα εύλογο.

Άρα ουσιαστικά αντιμετωπίζονται ως ανεμβολίαστοι. Πόσοι άνθρωποι είναι αυτοί και τι γίνεται πρακτικά; Καθώς έχουν αντισώματα αλλά δεν μπορούν να πάνε σε…

Μ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ: Αυτό αφορά πολύ λίγο κόσμο, αλλά σε κάθε περίπτωση εντός των επόμενων δύο ημερών και αύριο θα συζητηθεί στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Θα ανακοινώσουμε το αργότερο μέχρι την Τετάρτη, τι ακριβώς θα γίνει με τα πιστοποιητικά δεύτερης φοράς νόσησης.

Δ. ΒΛΕΠΑΚΗ: Μία ερώτηση για την Θεοδωρίδου. Για τα παιδιά κάτω των 5 ετών τι γίνεται με τις κλινικές μελέτες, με τα εμβόλια; Πόσο σύντομα τα περιμένουμε να εγκριθούν, αν εγκριθούν;

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Παρότι υπήρχε ένα πνεύμα ότι θα γινόταν γρήγορα η αποδοχή από τον FDA για τον εμβολιασμό των παιδιών κάτω των 5 ετών, ηλικία 2 με 5 (2 δηλαδή και συμπληρωμένα 4) το γεγονός ότι η ανοσιακή ανταπόκριση με τις δύο δόσεις δεν ήταν αυτή που επιθυμούσαν και άρα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί μία τρίτη δόση, θεωρήθηκε ότι είναι πιο σωστό να αναμένουν τα αποτελέσματα των μελετών και με την τρίτη δόση, προκειμένου να προχωρήσουν στην ενδεχόμενη έγκριση για εμβολιασμό και αυτής της ομάδας των παιδιών μεταξύ 2 με 5 ετών.

Υπάρχει, όπως γράφουν, ένα time out, ένα διάλειμμα για το θέμα αυτό, προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη. Δεν δέχονται οι ειδικοί σύμβουλοι του FDA να εγκρίνουν ένα εμβόλιο πριν να έχουν ολοκληρωμένη τη μελέτη και με τις τρεις δόσεις.

Γ. ΣΑΚΚΑΣ: Καλησπέρα. Νομίζω πρώτη φορά σήμερα ακούσαμε από εσάς, κυρία Θεοδωρίδου, να προσδιορίζετε το χρόνο για την επαναλοίμωξη. Είπατε πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 μήνες. Δηλαδή εάν κάποιος έχει νοσήσει το Νοέμβριο και νοσήσει τον Ιανουάριο που είναι λιγότερο από 2 μήνες, δεν είναι επαναλοίμωξη; Γιατί έχω ακούσει πολύ κόσμο να λέει ότι: νόσησα τότε μάλλον με «Δέλτα» και τότε με «Όμικρον».

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Αυτό είναι ένας ορισμός τον οποίο τηρούν, επαναλαμβάνω, για να γίνεται μία διάκριση ότι δεν είναι μία άλλη λοίμωξη ή μία υποτροπή ή μία χρονιότητα της πρώτης λοίμωξης, αλλά να είναι μία καινούργια λοίμωξη που ακολουθεί την πρώτη.

Γ. ΣΑΚΚΑΣ: Ναι, μάλιστα. Γιατί απλώς πολύς κόσμος νόμιζε ότι επειδή είχε συμπτώματα βαριά την πρώτη φορά και τη δεύτερη ξαναβρέθηκε θετικός με συμπτώματα, ότι δεν είναι η συνέχεια της ίδιας λοίμωξης αλλά ότι έχει γίνει επαναλοίμωξη. Αλλά το προσδιορίζετε έτσι. Μπορείτε να μας προσδιορίσετε πάλι, είπατε ότι όσοι έχουν νοσήσει με «Άλφα», «Βήτα» και «Δέλτα»…

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Ναι, έχουν ισχυρή φυσική ανοσία και έτσι οι επαναλοιμώξεις από την «Όμικρον» είναι ελάχιστες, είναι μικρές.

Γ.ΣΑΚΚΑΣ: Και είπατε 60% στην «Όμικρον», δηλαδή κάποιος που έχει κολλήσει «Όμικρον»;

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Αν νοσήσει κανείς από «Όμικρον» έχει περισσότερες πιθανότητες επαναλοιμώξεων.

Γ.ΣΑΚΚΑΣ: Και κάτι τελευταίο. Επειδή πολύς κόσμος με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού και νόσησης έχει μπλεχτεί. Υπάρχει κάποιο κενό ότι έληξε στο 7μηνο του εμβολιασμού είχε νοσήσει και μένει.. Εάν τελικά εμβολιαστεί πριν από το τρίμηνο από τη νόσηση που έχει περάσει είναι πρόβλημα; Γιατί πολλοί λένε, προκειμένου να περιμένω ή να είμαι ακάλυπτος χωρίς κάποιο πιστοποιητικό στον ενάμισι μήνα..

Μ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ: Σας απάντησα ότι τις επόμενες ημέρες, είτε αύριο είτε μεθαύριο, θα βγει η συνολική ανακοίνωση για το συγκεκριμένο θέμα. Για εμβολιασμό και νόσηση υπάρχουν αυτή τη στιγμή ξεκάθαρες οδηγίες στο emvolio.gov.gr και για τις δυο κατηγορίες και για ανήλικους και ενήλικες.

Και για το θέμα της επανανόσησης θα εξεταστεί αύριο και θα υπάρξουν ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες.

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Πάντως να θυμίσουμε ότι υπάρχουν και χώρες οι οποίες δεν λαμβάνουν υπόψη τη νόσηση και συστήνουν τον εμβολιασμό αμέσως μετά από τη νόσηση. Διότι στην ερώτησή σας διέκρινα το πόσο ασφαλές και αν πρέπει.

Να σας θυμίσω ότι η πρώτη-πρώτη σύσταση της Επιτροπής ήταν στην αρχή της επιδημίας, και ιδιαίτερα για τους υγειονομικούς, να εμβολιάζονται από ένα μήνα μέχρι τρεις μήνες μετά τη νόσηση, δεδομένου ότι ήταν και σε αυξημένο κίνδυνο, σε υψηλό ιικό φορτίο εντός των νοσηλευτικών ιδρυμάτων.

Β. ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ: Καλησπέρα και από εμένα. Εγώ ήθελα να ρωτήσω αν έχουμε καθόλου στοιχεία και αν ξέρουμε πόσοι ασθενείς κατέληξαν εντός και εκτός ΜΕΘ με επιπλοκές της Covid-19, έχοντας κάνει είτε την πρώτη δόση του εμβολίου, είτε και τις δυο δόσεις, είτε και την τρίτη αναμνηστική. Υπάρχουν αυτά τα στοιχεία;

Μ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ: Αυτά τα στοιχεία θα πρέπει από τον ΕΟΔΥ αν υπάρχουν, όχι σε αυτή την ενημέρωση. Μάλλον αυτό έπρεπε να ρωτήσετε την ενημέρωση της Πέμπτης.

Β. ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ: Έχετε όμως τουλάχιστον υπόψη σας εάν συλλέγονται αυτά τα στοιχεία; Γιατί αφορούν στους εμβολιασμούς οι οποίοι στη συνέχεια νοσηλεύονται.

Μ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ: Ναι, αλλά τα στοιχεία, όσον αφορά τη νόσηση ή οτιδήποτε άλλο, συλλέγονται από τον ΕΟΔΥ.

Σ.ΚΩΣΤΑΡΑ: Καλησπέρα σας. Πάλι έχω μια ερώτηση σε σχέση με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, αλλά για τα παιδιά αυτή τη φορά, καθώς οι γονείς ρωτούν ότι εάν ένα παιδί πρώτα νοσήσει και μετά κάνει την πρώτη δόση του εμβολίου θεωρείται πλήρως εμβολιασμένο, εάν όμως κάνει μια δόση του εμβολίου και έπειτα νοσήσει, λαμβάνει μεν πιστοποιητικό νόσησης, αλλά για να πάρει το πιστοποιητικό εμβολιασμού πρέπει να κάνει τη δεύτερη δόση μετά από τρεις μήνες. Εάν μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί αυτό. Και δεύτερον, εάν ένα άτομο με θρομβοφιλία θα ήταν καλό να αποφύγει τον εμβολιασμό. Ευχαριστώ.

Μ. ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: Να αρχίσω από το τελευταίο διότι ήταν κάτι το οποίο μας είχε προκύψει από την έναρξη των εμβολιασμών. Πάντα συμβουλευόμαστε τις καθ’ ύλην αρμόδιες επιστημονικές εταιρείες. Δηλαδή, και την Αιματολογική Εταιρεία. Δεν είναι αντένδειξη για τον εμβολιασμό το ιστορικό της θρομβοφιλίας.

Τώρα, για το θέμα πιστοποιητικών που λέτε στα παιδιά, νόσηση και εμβόλια, εμπίπτει σε αυτό που σας είπα, ότι η νόσηση και το πώς συμπεριφέρεται ανάλογα και με τις μεταλλάξεις, έχει οδηγήσει στο να γίνουν αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις των συστάσεων.

Ήδη πρέπει να είναι αναρτημένες στο emvolio.gov.gr οι απαντήσεις που ζητούν οι γονείς. Δηλαδή, όπως νομίζω ανέφερα την προηγούμενη φορά, ότι χρειάζονται δυο εμβολιασμοί για τα παιδιά, είτε πέρασαν πριν, είτε μετά τη νόσηση.

Βρισκόμαστε σε περίοδο «Όμικρον» που έχει αυτές τις ιδιαιτερότητες.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Επόμενη προγραμματισμένη ενημέρωση από το Υπουργείο Υγείας την Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου. Σας ευχαριστούμε πολύ. Καλό σας βράδυ.